Dusun
New member
\Allah Kötülük Yaratır Mı?\
İnsanlık tarihi boyunca en çok sorulan ve üzerinde derinlemesine düşünülen sorulardan biri şudur: \Allah kötülük yaratır mı?\ Bu soru, hem felsefi hem teolojik düzlemde yoğun tartışmalara konu olmuştur. Zira her şeyi yaratanın Allah olduğuna inanan bir Müslüman için, kötülüğün kaynağını anlamak hem imanî hem de aklî bir gerekliliktir.
\Her Şeyin Yaratıcısı Allah’tır\
İslam inancına göre Allah, kâinatın ve içindeki her şeyin yaratıcısıdır. Kur’an-ı Kerim’de geçen “Allah her şeyin yaratıcısıdır.” (Zümer, 62) ayeti, bu hususu açık bir şekilde ortaya koyar. Dolayısıyla var olan her şey, doğrudan veya dolaylı olarak Allah’ın yaratmasıyla meydana gelmiştir. Bu çerçevede bakıldığında, kötülük olarak nitelendirilen şeyler de Allah’ın yaratmasıyla vücut bulur. Ancak burada kritik ayrım, “yaratmak” ile “istemek” ya da “emretmek” arasındadır.
\Allah Kötülüğü İster Mi?\
Allah, kulları için hayrı ister, onları iyiliğe çağırır. Kur’an’da “Allah size kolaylığı diler, zorluğu dilemez.” (Bakara, 185) buyrulmuştur. Allah, kullarına zulmetmez, onları haksızlığa uğratmaz. Ancak insan, özgür iradesiyle Allah’ın razı olmadığı davranışları da tercih edebilir. İşte burada kötülüğün fiilî olarak ortaya çıkması, insanın iradesiyle gerçekleşir. Allah, kulun tercihine müdahale etmez; bu da imtihanın bir gereğidir.
\Kötülük Nedir?\
Kötülük, çoğu zaman bir değer yargısıdır. Bir şeyin kötü olup olmadığını belirlemek, genellikle insan algısına ve toplumsal normlara bağlıdır. Örneğin, bir hastalık ilk bakışta “kötü” gibi görünse de, kişinin sabretmesi ve şifa bulmasıyla beraber ahlaki bir yükselişe vesile olabilir. Dolayısıyla her kötülük, nihai anlamda kötü müdür? Yoksa bazı kötülükler, daha büyük hayırların doğmasına vesile midir?
\Kur’an’da Kötülüğün Kaynağı\
Kur’an’da şeytan, kötülüğün baş müsebbibi olarak tanıtılır. Ancak bu, Allah’ın yaratma fiilinden bağımsız değildir. Şeytanı da yaratan Allah’tır; fakat onun kötü olmayı tercih etmesine izin vermiştir. Nitekim “Biz insanı bir imtihan olarak yarattık.” (İnsan, 2) ayeti, bu tercihin insanın sorumluluğunda olduğunu bildirir.
\Kader ve Kötülük İlişkisi\
Allah, her şeyi bilir ve takdir eder. Fakat bu bilgi ve takdir, insanın iradesini ortadan kaldırmaz. İnsan, özgür iradesiyle kötülüğü seçerse, bu onun sorumluluğudur. Bu konuda en sık sorulan sorulardan biri şudur:
\Soru: Allah kötülüğe izin veriyorsa, o zaman neden sorumluluk insanda?\
Cevap: Çünkü izin vermek ile zorlamak aynı şey değildir. Allah, kötülüğe “izin verir” ama “emretmez”. İnsan, Allah’ın rızasına uygun olmayan davranışları özgürce seçtiğinde, bu seçimin sonucuna katlanmakla yükümlüdür.
\Soru: Kötülük Allah’tan mıdır?\
Cevap: Evet, yaratma bakımından kötülük de Allah’tandır. Ancak irade ve tercih bakımından kötülük, kulun kendi seçimidir. Allah, kötülüğü yaratır ama kulun kötülüğü işlemesini emretmez. İmtihan dünyasında bu tür karşıtlıkların olması, ahirette adaletin tecelli etmesi içindir.
\Soru: Allah sadece iyiliği yaratsaydı daha iyi olmaz mıydı?\
Cevap: Bu soru, insan aklının sınırlı bakış açısıyla sorulmuştur. Zira iyiliğin değer kazanması, kötülüğün varlığıyla mümkündür. Eğer kötülük olmasaydı, iyiliğin anlamı, önemi ve değeri bilinemezdi. Gölgeler olmasaydı, ışığın kıymeti anlaşılmazdı.
\İmtihan Gereği Olarak Kötülük\
Dünya hayatı, İslam’a göre bir imtihan sahnesidir. İnsan, iyilik ve kötülük arasında tercihte bulunarak sınanır. Kur’an’da bu husus şu şekilde ifade edilir: “Hanginizin daha güzel amel işleyeceğini denemek için ölümü ve hayatı yarattı.” (Mülk, 2). Bu bağlamda kötülüğün varlığı, imtihanın bir parçasıdır ve ilahi adaletin tecellisi açısından gereklidir.
\Kötülük Olmasaydı Merhamet Olmazdı\
Toplumda kötülüğün varlığı, insanlar arasında merhamet, yardımlaşma ve adalet duygularını harekete geçirir. Aç kalanlar olmasa, doyuranlar olmayacaktı. Zulüm olmasa, adaletin önemi bu kadar büyük olmayacaktı. Hastalıklar olmasa, şifa nimetinin değeri bilinmeyecekti. Dolayısıyla kötülük, aynı zamanda birçok ahlaki değerin gelişmesine vesile olan bir araçtır.
\Sonuç: Kötülük Allah’tan mı, Kuldan mı?\
Özetle, kötülük yaratma bakımından Allah’tandır; çünkü yaratma fiili Allah’a aittir. Fakat irade, niyet ve uygulama bakımından kötülük kuldan kaynaklanır. Allah, imtihan gereği kötülüğe izin verir ama asla kötülüğü sevmez veya razı olmaz. Bu anlayış, İslam inancının kader ve sorumluluk dengesi üzerine kuruludur.
\Anahtar Kelimeler:\
Allah kötülük yaratır mı, kötülüğün kaynağı, İslam’da kötülük, kader ve kötülük, şeytan ve irade, kötülüğe izin vermek, kötülüğün felsefesi, imtihan dünyası, Kur’an ve kötülük, Allah’ın adaleti.
İnsanlık tarihi boyunca en çok sorulan ve üzerinde derinlemesine düşünülen sorulardan biri şudur: \Allah kötülük yaratır mı?\ Bu soru, hem felsefi hem teolojik düzlemde yoğun tartışmalara konu olmuştur. Zira her şeyi yaratanın Allah olduğuna inanan bir Müslüman için, kötülüğün kaynağını anlamak hem imanî hem de aklî bir gerekliliktir.
\Her Şeyin Yaratıcısı Allah’tır\
İslam inancına göre Allah, kâinatın ve içindeki her şeyin yaratıcısıdır. Kur’an-ı Kerim’de geçen “Allah her şeyin yaratıcısıdır.” (Zümer, 62) ayeti, bu hususu açık bir şekilde ortaya koyar. Dolayısıyla var olan her şey, doğrudan veya dolaylı olarak Allah’ın yaratmasıyla meydana gelmiştir. Bu çerçevede bakıldığında, kötülük olarak nitelendirilen şeyler de Allah’ın yaratmasıyla vücut bulur. Ancak burada kritik ayrım, “yaratmak” ile “istemek” ya da “emretmek” arasındadır.
\Allah Kötülüğü İster Mi?\
Allah, kulları için hayrı ister, onları iyiliğe çağırır. Kur’an’da “Allah size kolaylığı diler, zorluğu dilemez.” (Bakara, 185) buyrulmuştur. Allah, kullarına zulmetmez, onları haksızlığa uğratmaz. Ancak insan, özgür iradesiyle Allah’ın razı olmadığı davranışları da tercih edebilir. İşte burada kötülüğün fiilî olarak ortaya çıkması, insanın iradesiyle gerçekleşir. Allah, kulun tercihine müdahale etmez; bu da imtihanın bir gereğidir.
\Kötülük Nedir?\
Kötülük, çoğu zaman bir değer yargısıdır. Bir şeyin kötü olup olmadığını belirlemek, genellikle insan algısına ve toplumsal normlara bağlıdır. Örneğin, bir hastalık ilk bakışta “kötü” gibi görünse de, kişinin sabretmesi ve şifa bulmasıyla beraber ahlaki bir yükselişe vesile olabilir. Dolayısıyla her kötülük, nihai anlamda kötü müdür? Yoksa bazı kötülükler, daha büyük hayırların doğmasına vesile midir?
\Kur’an’da Kötülüğün Kaynağı\
Kur’an’da şeytan, kötülüğün baş müsebbibi olarak tanıtılır. Ancak bu, Allah’ın yaratma fiilinden bağımsız değildir. Şeytanı da yaratan Allah’tır; fakat onun kötü olmayı tercih etmesine izin vermiştir. Nitekim “Biz insanı bir imtihan olarak yarattık.” (İnsan, 2) ayeti, bu tercihin insanın sorumluluğunda olduğunu bildirir.
\Kader ve Kötülük İlişkisi\
Allah, her şeyi bilir ve takdir eder. Fakat bu bilgi ve takdir, insanın iradesini ortadan kaldırmaz. İnsan, özgür iradesiyle kötülüğü seçerse, bu onun sorumluluğudur. Bu konuda en sık sorulan sorulardan biri şudur:
\Soru: Allah kötülüğe izin veriyorsa, o zaman neden sorumluluk insanda?\
Cevap: Çünkü izin vermek ile zorlamak aynı şey değildir. Allah, kötülüğe “izin verir” ama “emretmez”. İnsan, Allah’ın rızasına uygun olmayan davranışları özgürce seçtiğinde, bu seçimin sonucuna katlanmakla yükümlüdür.
\Soru: Kötülük Allah’tan mıdır?\
Cevap: Evet, yaratma bakımından kötülük de Allah’tandır. Ancak irade ve tercih bakımından kötülük, kulun kendi seçimidir. Allah, kötülüğü yaratır ama kulun kötülüğü işlemesini emretmez. İmtihan dünyasında bu tür karşıtlıkların olması, ahirette adaletin tecelli etmesi içindir.
\Soru: Allah sadece iyiliği yaratsaydı daha iyi olmaz mıydı?\
Cevap: Bu soru, insan aklının sınırlı bakış açısıyla sorulmuştur. Zira iyiliğin değer kazanması, kötülüğün varlığıyla mümkündür. Eğer kötülük olmasaydı, iyiliğin anlamı, önemi ve değeri bilinemezdi. Gölgeler olmasaydı, ışığın kıymeti anlaşılmazdı.
\İmtihan Gereği Olarak Kötülük\
Dünya hayatı, İslam’a göre bir imtihan sahnesidir. İnsan, iyilik ve kötülük arasında tercihte bulunarak sınanır. Kur’an’da bu husus şu şekilde ifade edilir: “Hanginizin daha güzel amel işleyeceğini denemek için ölümü ve hayatı yarattı.” (Mülk, 2). Bu bağlamda kötülüğün varlığı, imtihanın bir parçasıdır ve ilahi adaletin tecellisi açısından gereklidir.
\Kötülük Olmasaydı Merhamet Olmazdı\
Toplumda kötülüğün varlığı, insanlar arasında merhamet, yardımlaşma ve adalet duygularını harekete geçirir. Aç kalanlar olmasa, doyuranlar olmayacaktı. Zulüm olmasa, adaletin önemi bu kadar büyük olmayacaktı. Hastalıklar olmasa, şifa nimetinin değeri bilinmeyecekti. Dolayısıyla kötülük, aynı zamanda birçok ahlaki değerin gelişmesine vesile olan bir araçtır.
\Sonuç: Kötülük Allah’tan mı, Kuldan mı?\
Özetle, kötülük yaratma bakımından Allah’tandır; çünkü yaratma fiili Allah’a aittir. Fakat irade, niyet ve uygulama bakımından kötülük kuldan kaynaklanır. Allah, imtihan gereği kötülüğe izin verir ama asla kötülüğü sevmez veya razı olmaz. Bu anlayış, İslam inancının kader ve sorumluluk dengesi üzerine kuruludur.
\Anahtar Kelimeler:\
Allah kötülük yaratır mı, kötülüğün kaynağı, İslam’da kötülük, kader ve kötülük, şeytan ve irade, kötülüğe izin vermek, kötülüğün felsefesi, imtihan dünyası, Kur’an ve kötülük, Allah’ın adaleti.